Trên diễn đàn, nhiều bạn đã nhờ cứu giúp cây mai của các bạn, nào là thối rễ, nào là tược vừa ra bị héo, nào là…. Các bạn ấy thường là những người rất yêu thích mai nhưng chỉ mới vào nghề chăm sóc mai.
Thật sự nghe các bạn kêu như thế, chúng tôi sót xa lắm và cũng nhớ lại ngay bản thân mình từ lúc mới chơi mai cũng đã giết biết bao cây rồi, cũng đã tốn hết bao nhiêu tiền “đóng học phí” rồi mới chăm sóc được cây mai để nó nở đúng Tết. Chưa kể đến việc muốn có cây mai có dáng thế đẹp, không có kinh nghiệm gì mà đã cắt, tỉa để nó không còn giống ai cả.
Qua sự trình bày thật tình của các bạn, tôi rút ra được một vấn đề chính như sau:
Do tâm lý nôn nóng:
Đây là vấn đề chính yếu làm cho các bạn thất bại trong việc chăm sóc mai. Rất dễ thông cảm với các bạn thôi, những người yêu thích mai khi đã trồng thì muốn cho cây mai của mình thật đẹp, thật mau lớn, vì thế các bạn thường bón phân quá nhiều cho mai.
Mới bón phân mấy ngày hôm trước thấy mai vẫn thế rồi lại bón tiếp, thấy mai vẫn thế rồi lại bón tiếp làm mai bị bội thực dẫn đến “sốc” phân, cây chẳng những không tốt mà còn có thể bị chết nữa.
Ta biết rễ mai có tầng lông hút (nằm trên chóp rễ một chút) chính là bộ phận hấp thụ chất dinh dưỡng được cung cấp bởi phân bón. Nó hấp thụ phân bón dưới dạng muối khoáng tan trong nước dưới dạng phân tử, những phân tử nầy được giải phóng ra từ phân bón hữu cơ (qua quá trình phân giải) hay trực tiếp từ phân vô cơ.
Muốn thấy được kết quả của việc bón phân nầy thì đối với phân vô cơ cũng phải mất cả tuần trở lên và phân hữu cơ phải cả tháng. Sự nôn nóng bón phân quá nhiều làm cây bị hư đi.
Nước tưới cũng thế:
Tâm lý các bạn bao giờ cũng muốn tưới nhiều nước vì nghỉ rằng mai sẽ có đủ nước để phát triển nhanh hơn. Ngay cả tháng mưa chỉ cần từ sáng tới chiều trời không mưa thì các bạn đã xách nước tưới cho cây rồi.
Nước nhiều quá cây có phát triển được không? Xin nói ngay là không mà nước luôn ướt đẫm lại làm cho rễ không trao đổi với không khí không được vì vậy một số lông hút lại bị hư đi, bộ phận hấp thụ nước và muối khoáng không còn thì làm sao cây có đủ dưỡng chất được. Cây sống trên nước nhưng không có nước để nuôi cây. Đây là hiện tượng “hạn sinh học”.
Việc phun thuốc trừ sâu bệnh cũng vậy: Có bạn hỏi tôi: “Sao em phun thuốc trị rỉ sắt cho cây đã ba lần rồi mà lá nó vẫn không hết”.
Tôi phải yêu cầu bạn ấy ngưng việc phun thuốc lại ngay, dùng vòi nước xịt rửa cây ngay, nếu không chưa chắc cái gì sẽ xẩy ra cho cây mai ấy. Bạn ấy hiểu rằng người ta bệnh khi uống thuốc hết bệnh thì trở lại bình thường, cây bị bệnh khi phun thuốc hết bệnh thì sẽ không còn dấu hiệu của bệnh nữa mà không biết rằng khi phun thuốc có tác dụng thì bệnh không phát triển nữa là đạt rồi, một thời gian nữa lá bệnh sẽ bị rụng đi và lá xanh tưoi mới sẽ thay thế nó.
Do không nắm được đặc điểm sinh lý của cây mai:
Mai là loại cây có nguồn gốc hoang dã nên sức sống rất mạnh. Sống với thiên nhiên, dù cho khắc nghiệt đến đâu mai vẫn không chết được, chỉ có phát triển nhanh hay chậm mà thôi. Khi đưa mai ra khỏi môi trường sống tự nhiên của nó thì các biến động dù nhỏ cũng có ảnh hưởng đến cây.
Cây mọc hoang trên đất sống bằng nước mưa và ẩm độ của đất, khi ta mang về trồng trong chậu, tưới bằng nước máy với chất khử trùng. Trong tự nhiên cây hấp thụ chất dinh dưỡng bằng quy trình hoá mùn tự nhiên, mang về ta cứ cho nó ăn bằng thức ăn nhanh thì làm sao không ảnh hưởng. Ta lại thay đổi đột ngột môi trường sống của nó nay thì mang chưng trong nhà ngày khác lại mang ra ngoài sân…
Nói chung là ta vô tình làm mai bị xáo trộn về sinh lý rất nhiều, vì thế sức đề kháng tự nhiên giảm nhiều nên mai dễ bị bệnh. Đặc tính sinh lý của mai có rất nhiều vấn đề như: Nhiệt độ, ánh sáng, cơ chế của việc tạo nụ hoa, sự phát triển các bộ phận như rễ, thân lá… không thể trình bày được trong phần này nên chỉ trình bày sơ qua về các nguyên nhân làm cây mai bị xáo trộn về sinh lý mà thôi.
Để giúp cho các bạn mới chơi mai không phải chịu thất bại nhiều trong việc chăm sóc mai, tôi xin nêu ra một số nguyên tắc như sau và rất mong các bạn có nhiều kinh nghiệm góp ý bổ sung dùm cho hoàn chỉnh hơn:
- Các nguyên tắc xoay quanh vấn đề chính là: Tưới nước, bón phân và phun thuốc trừ sâu bệnh:
a.Tưới nước:
+ Tưới nước vừa đủ ướt đất trong chậu, không tưới nước quá nhiều và tưới nhiều lần trong ngày làm rửa trôi các chất dinh dưỡng và hư lông hút. Chỉ tưới khi mặt đất tại gốc mai bị khô.
+ Chỉ tưới nhiều khi trời nắng và gió nhiều, Thời gian tưới thích hợp là sáng trước 9 giờ, chiều tưới xong trước 17 giờ.
+ Kiềm tra lỗ thoát nước của chậu thường xuyên để không bị đọng nước lâu trong chậu.
b. Bón phân:
+ Bón phân ít và bón nhiều lần hiệu quả vẫn cao hơn bón một lần với số lượng lớn.
+ Bón thiếu vẫn tốt hơn bón thừa (Bón đủ là tốt nhất nhưng khó xác định bón bao nhiêu là đủ).
+ Chỉ nên bón tập trung vào đầu mùa mưa và cuối mùa mưa, trời mưa dầm không bón phân.
+ Không bón phân khi trời đang nắng nóng (nhất là phân bón lá). Không bón trực tiếp vào rễ cây.
c. Phun thuốc sâu bệnh:
+ Luôn đứng trên hướng gió để phun thuốc, mang khẩu trang, áo mưa để tự bảo vệ mình.
+ Phun cả trên tán lá, phía dưới dạ lá với giọt sưong nhỏ
+ Pha thuốc theo liều lương hướng dẫn của nhà sản xuất, và chỉ phun lại sau 1 tuần lễ
Trên là một số nguyên tắc cơ bản trong việc chăm sóc mai. Các bạn nên nhớ rằng không nên nôn nóng quá chẳng những không làm cho mai tốt được mà có thể làm mất cả công sức, tiền bạc đã đổ vào cây mai.
Hoa mai Bình Định chúc các bạn thành công!
Hoa Mai Tết Bình Định