“Nhất đế, nhì thân, tam cành, tứ nụ” là
tiêu chuẩn một số người chuyên chơi mai kiểng đặt ra để đánh giá một cây mai đẹp
“Đế” ở đây là phần gốc mai và bộ rễ mọc nổi lên trên mặt
đất (nếu có). Bất kỳ một cái cây nào thì phần gốc cũng đều quan trọng. Bởi gốc cây
có chắc, bộ rễ có khỏe thì mới giúp thân đứng vững và cây được sống tốt, phát
triển mạnh.
Đối với cây mai kiểng, gốc cây lại càng là điều tiên quyết
cần chú tâm đầu tiên. Gốc phải phình to hơn phần thân bên trên, vừa hợp tự
nhiên lại tăng tính thẩm mỹ.
Đồng thời, một cây mai đẹp thì ở phần gốc nổi lên vài u nần,
những hốc lõm sâu vào hoặc dăm ba đoạn rễ khí sinh bò ngoằn ngoèo trên mặt đất.
Chính những đặc điểm có vẻ xù xì ấy sẽ chứng tỏ được giá trị của cây mai trải
qua bao nhiêu biến động khắc nghiệt mà vẫn đứng vững. Dù là mai tơ hay mai già
mấy chục tuổi cũng đều theo quy chuẩn ấy.
Thân cây quan trọng thứ nhì bởi đối với người nhìn, thân
cây sẽ là điều mà họ chú ý đến khá nhiều. Một cái cây đẹp hay không cũng do
hình dáng thân.
Cây mai tơ đòi hỏi phần thân phải tròn trịa, cứng cáp, vỏ
trơn láng, không bong tróc. Cây phải mọc thẳng, không vặn vẹo hoặc nếu có uốn
hay u sần thì phải thẩm mỹ. Cần lưu ý thân to hơn cành và phải nhỏ hơn phần gốc
để hài hòa về hình dáng.
Đối với cây mai già, thân cần có độ cong, uốn tạo hình. Lớp
vỏ cây phải sần sùi, thân có vài hốc lõm, gốc to dáng cổ thụ. Đấy chính là một
cây mai đẹp.
Cách chọn cây mai đẹp còn là
sự lưu tâm đến cành lá mai. Yêu cầu đặt ra những cành nhánh trên cây mai phải
dàn tỏa một cách hợp lý, hài hòa. Cành mọc vươn dài, ngay thẳng, không gãy gập
xuống dưới, không cong queo, càng lên phía trên ngọn càng ngắn và nhỏ dần. Nhờ
đó tán lá mới có hình chóp nón, dạng cây thông, khiến tán lá trông nhẹ nhàng và
thanh tú.
Cành cuối cùng ở gần gốc nhất
không được quá thấp, gần mặt chậu, che mất vẻ đẹp của gốc. Khoảng cách an toàn
đúng chuẩn là từ 10-15cm.
Đặc biệt chú ý không chọn những
cây mai có một, hai cành nhánh có dấu hiệu bị sâu, rầy tấn công. Bởi sâu rầy có
thể xâm nhập qua thân và cành nhánh khác, khiến cây nhanh chết, rất uổng tiền
và mang ý nghĩa tiêu cực trong phong thủy ngày Tết.
Đồng thời, những cây mai có
cành khô, trụi lá cũng nên tránh mua bởi nó sẽ làm hỏng vẻ đẹp chung của cây.
Cây mai tốt thì cành nhánh sẽ được sắp xếp đều, chắc khỏe, đồng thời tán có chứa
những chồi lá non xanh mới nhú. Nếu cành mai có quá nhiều lá xanh um thì nên ngắt
bỏ bớt những lá lớn ấy đi.
Người ta chọn mai chưng Tết
vì sắc hoa, do đó nụ hoa là rất quan trọng. Lời khuyên đưa ra là không nên chọn
cây mai mà hoa đã nở bung các cánh, chọn cây có vài bông đã nở và nhiều nụ hoa
sẽ tốt hơn.
Chọn được nụ hoa mai thích hợp là cả một sự kỹ lưỡng, cẩn
thận. Nụ hoa không nên còn quá xanh hoặc mới nhú, mà cần “bụ bẫm” để nở hoa
đúng dịp 3 ngày Tết. Nụ phải được phân bố đều trên tất cả các cành, cũng không
nên quá tham hoa mà chọn nhiều nụ, vì có thể gốc không đủ dinh dưỡng nuôi hoa,
hoa sẽ nhanh tàn hơn.
Đối với những bông hoa đã nở rồi, cánh hoa cần to, nở
tròn đều nhau. Màu sắc và độ to và số cánh của hoa khá đa dạng, tùy vào sở
thích của người trồng mà lựa chọn phù hợp. Cách chọn cây mai đẹp là chọn hoa có
5 cánh với ý nghĩa tượng trưng cho ngũ hành: Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ. Tuy
nhiên, hiện nay trên thị trường vẫn có những cây mai cho hoa 7, 9 cánh hoặc nhiều
hơn nữa.
Cũng giống như khi nhận định
vẻ đẹp của người phụ nữ, ông bà ta thường có câu “Nhất dáng, nhì da”; thì thế
cây mai cũng là một điều tối quan trọng để đánh giá tính thẩm mỹ của nó. Nếu một
cây mai dáng thẳng tuột hoặc dáng cong vẹo không theo một quy luật nào, chưa
qua bàn tay uốn sửa của nghệ nhân để tạo “thế” thì cây mai đó hoàn toàn không
có giá trị nhiều.
Khi trồng mai được 6 tháng đến
1 năm, người trồng hay uốn cây tạo thế bởi đây là loại cây có thân dẻo dai. Phổ
biến nhất như thế chân quỳ, phụng hoàng, hạc bay, phụ tử, … Tuy nhiên, điều này
đòi hỏi sự công phu và kỹ thuật, bởi có nhiều thế cây mà mai khó có thể uốn được.
Điển hình như thế thác đổ, huyền chi.
Qua cách chọn thế cây mai mà
người ngoài nhìn vào sẽ nhận ra ngay cá tính, sở thích hay tâm tư mà người trồng
kiểng gửi gắm vào đấy. Để có được một cây mai thế đẹp cần chọn mai già trên chục
tuổi và mai gốc. Những cây mai tơ, mai ghép sẽ khó có thể cho thế đẹp.
Với những thông tin ở trên,
chắc hẳn các bạn đã nắm được cách chọn cây mai đẹp để trang trí cho căn nhà
thêm rực rỡ rồi, phải không nào! Tết Kỷ Hợi 2019 sắp đến rồi, hãy nhanh tay ra
vườn lựa ngay một chậu mai đi nhé.
Hoa Mai Tết Bình Định
Cùng chuyên mục:
- Kỹ thuật lão hóa Bonsai vàcách tạo U cục cho cây cảnh
- Ghép mai vào tháng mấy là tốtnhất?
- Thời điểm bứng mai vàng tốtnhất là khi nào?
Tags: nhất đế nhì thân tam cành tứ nụ, nhất đế nhì
thân, tiêu chuẩn chọn mai vàng, Tiêu chuẩn “nhất đế, nhì thân, tam cành, tứ nụ”
là gì?