Làm thế nào để hoa nở đúng vào dịp Tết? Đó là câu hỏi thường trực của các nhà vườn, bởi hoa nở đúng Tết đồng nghĩa với sẽ được giá bán.
Mưa, nắng và gió là những điều mà người trồng
hoa mai quan tâm hơn cả. Chỉ một sự thay đổi của thời tiết, rất có thể khiến
cho cả vườn mai, nguồn thu nhập chính vào dịp Tết của nông dân cũng sẽ thay
đổi.
1. Biện pháp tuốt lá
Cây mai và một số loại cây khác sẽ trổ hoa khi
được tuốt bỏ hết lá già. Trong điều kiện tự nhiên, cây mai sẽ rụng lá vào cuối
mùa đông, khi bắt đầu lập xuân. Sau khi lá rụng, các mầm hoa sẽ bung lớp vỏ
trấu. Nụ xanh sẽ nở rộ sau 6 hoặc 7 ngày từ lúc bung vỏ trấu.
Để mai ra hoa đúng dịp Tết, biện pháp tuốt
lá mai được sử dụng. Biện
pháp tuốt lá cho cây mai ra hoa được thực hiện hằng năm trong khoảng thời gian
giữa tháng 12 âm lịch.
Một vấn đề đặt ra là làm sao xác định được thời
điểm tuốt lá để vỏ trấu bung ra đúng ngày 23 tháng 12 âm lịch.
·
Thứ nhất: Căn cứ vào hình dạng
mầm hoa. Mầm hoa hay còn gọi là "nút", phát sinh từ nách lá vào
khoảng tháng 5 - 6, kích thước lớn dần đến tháng 12 âm lịch. Mầm hoa đủ thời
gian sinh trưởng sẽ có hình dạng như quả trứng, với 2 - 3 vỏ trấu bao bên ngoài
thì tuốt lá cách Tết từ 13 - 14 ngày.
Mầm hoa chưa phát triển đầy đủ có dạng hình thoi
nhọn, với 3 - 4 vỏ trấu bao bên ngoài, tuốt lá trước ngày 15 tháng 12 âm lịch
để mầm có thời gian phân hóa.
·
Thứ hai: Căn cứ vào diễn biến của
thời tiết. Điều kiện nắng tốt, nhiệt độ không khí cao làm quá trình ra hoa diễn
ra nhanh hơn. Ngược lại, điều kiện lạnh khiến quá trình này chậm lại.
·
Thứ ba: Căn cứ vào sự sinh
trưởng và phát triển của cây. Cây sinh trưởng mạnh, nhiều cành lá xanh tốt thường
có quá trình ra hoa chậm. Do đó, cần tiến hành tuốt lá sớm hơn. Mỗi giống mai
có đặc điểm sinh trưởng khác nhau nên thời điểm tuốt lá cũng khác nhau: Mai
cam, mai 100 cánh nở hoa sớm hơn mai giảo 2 - 3 ngày. Mai huỳnh tỷ nở sớm hơn
mai giảo 2 - 3 ngày. Mai trắng nở trễ hơn mai giảo 1 - 2 ngày.
Vì vậy, đối với những cây mai ghép nhiều giống,
khi tuốt lá phải chọn những giống trổ muộn tuốt lá trước, giống trổ sớm tuốt lá
sau.
2. Xử lý cho mai ra
hoa sớm
Thấy lá mai đã già, nhưng nụ mai còn hơi nhỏ, có
thể sẽ nở trễ hơn Tết, nên tuốt lá sớm cỡ từ ngày 10 - 12 tháng Chạp, nghỉ tưới
nước một ngày cho khô nhựa, rồi tưới thúc thêm phân NPK (10-50-10): pha 10 g
cho 8 lít nước, khoảng 5 ngày tưới 1 lần, rồi tiếp tục tưới nước lại bình
thường. Đến cỡ ngày 23 tháng Chạp thấy nụ hoa bung vỏ trấu là hoa sẽ nở đúng
Tết, nên đổi qua tưới loại phân NPK (6-30-30) để giữ cho hoa to đẹp và lâu tàn.
Trong trường hợp tuốt lá trễ, cây ra hoa không
đúng dịp Tết, có thể áp dụng một số biện pháp sau đây để thúc hoa trổ sớm: Phun
ướt những mầm hoa lúc trời nắng cho những cây mai không chịu bung vỏ trấu. Tưới
nước ấm vào gốc khi trời quá lạnh. Đặt nước đá lên mặt đất gần gốc. Tưới rửa
nụ, búp hoa vào sáng sớm. Ngắt đọt non thúc ra hoa sớm. Dùng đèn cao áp thắp
sáng vào lúc 7 - 8 giờ tối hằng đêm có thể thúc mai nở sớm 2 - 3 ngày. Sử dụng
hóa chất, thời điểm sử dụng sau khi tuốt lá 2 - 3 ngày.
Một số phân bón thường dùng là NUTRILUX Super Flower NPK (10-50-10) + TE, liều
lượng 16 - 20gam/ bình 16 lít nước. Công dụng tăng cường phân hóa mầm hoa, kích mai ra hoa đồng loạt, được dùng trong giai đoạn xử lý tạo mầm hoa. Đồng thời hỗ trợ bộ rễ phát triển mạnh, lá xanh mượt đâm chồi, mập đoạt. Thời gian phun từ tháng 8 đến trước tháng Chạp âm lịch.
3. Xử lý cho mai ra
hoa muộn
Thấy lá mai vàng úa sắp rơi rụng, nụ mai đã khá
to, có thể hoa mai sẽ nở sớm hơn Tết. Trường hợp này nên tuốt lá trễ, đợi đến
khoảng ngày 20 tháng Chạp hãy tuốt lá, cũng ngưng tưới nước một ngày, rồi tưới
thêm phân NPK (5-0-2), hoặc phân lạnh như phân urê pha loãng, để hãm cho hoa
mai nở trễ. Pha 1 muỗng cà phê phân urê cho 8 lít nước, 5 ngày tưới một lần,
cũng có thể lấy vải đen bao trùm cây mai lại. Nếu thấy cây mai có lá non nhiều
quá thì nên lấy kéo nhỏ cắt tỉa bỏ bớt.
Trường hợp chưa đến ngày 23 tháng Chạp, cây mai
đã bung vỏ trấu, cần đặt cây nơi râm mát. Tưới đẫm nước, tránh làm úng rễ. Đào
nhẹ quanh gốc làm đứt một số rễ cám (rễ nhỏ).