Mấy hôm nay suy nghĩ nên viết cái gì để giúp một số anh em mới biết về cây mai. Tức là bài này giới hạn cho một số người vừa mua được cây mai ở chợ tết, thấy cây tết nở đẹp, muốn giữ lại tự tay chăm sóc. Vì thế mong các bật cao thủ, nhà vườn, những anh chơi nhiều hay nghệ nhân bỏ qua vì .... nó chẳng giúp cho quý vị cái gì.

Đã viết một đoạn dài về quy trình chăm sóc cho người mới biết chơi mai từ từng loại phân, thuốc sâu loại nào cho đến thuốc bệnh, rồi ngẫm lại thấy hơi nhàm chán vì thấy viết hong bằng mấy sư phụ đã viết trước đó, nên xoá chuyển hướng khác. Mong các bạn thông cảm.

Kinh nghiệm trồng và chăm sóc mai cho anh em mới chơi mai
Kinh nghiệm trồng và chăm sóc mai cho anh em mới chơi mai. Ảnh minh họa: Phngthle.

Hướng mình chuyển là những nguyên nhân dẫn đến cây mai của bạn dễ yếu và chết

Trong quy trình chăm sóc mai của bất cứ sư phụ nào cũng đều có khâu thay chất trồng cho mai chậu. Nhưng với người mới biết chơi thì khái niệm này rất mù mờ, khó hiểu và cũng thực không hiểu là thay chất trồng là làm như thế nào cho đúng, liệu làm thế cây có khoẻ hơn và tốt hơn. 

Xin thưa với mấy anh mới biết chăm mai, theo tôi ngẫm, 50% cây các bạn thay song sẽ yếu và khó chăm hơn lúc chưa thay và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến chết cây. Vậy ta làm thế nào cho đúng????

Đầu tiên: theo tôi để giải quyết vấn đề này chúng ta cần biết cây chúng ta mua thuộc vùng miền nào. Tại sao lại như vậy? Vì thông thường mỗi vùng miền sẽ có một loại chất trồng riêng, và với cơ cấu đó thì quá trình và thời gian thay chất trồng cũng khác nhau. 

Cụ thể, nếu mấy bạn mua trúng mai Bình Định thì xin thưa là sau khi mua, có thể 2 năm sau bạn không cần thay chậu đâu nha, mà nó vẫn tốt đều đều, như vậy nếu bạn kg hiểu điều này mà cố thay chậu trong khi mỗi lần thay chậu là một rủi ro cao, thì thật thiệt thòi đúng không nào.

Nhưng thay chậu như thế nào là đúng và an toàn đối với người mới biết chơi ( tui mở ngoặc nói lại lần nữa là dân mới biết chơi thôi nha, mấy anh chuyên nghiệp đừng chê nha). Theo tôi, các bạn không cần thay chất trồng đâu nha, mà các bạn chỉ cần thêm chất trồng thôi. 

Tôi nói thêm chứ không thay vì cho an toàn, giả xử, sau hai năm cây mai của bạn nằm trong cái chậu 60, bạn ra chợ mua cái chậu 70, về lót đáy chất thông thoáng, sau đó đổ chất trồng lên và bê nguyên cái bầu cũ bỏ vào cái chậu mới đã thêm chất trồng, rồi chèn thêm chất trồng mới xung quanh lỗ trống rồi tưới nước thật đẫm là ok.

Quy trình trên có làm chết cây không??? Xin thưa tỷ lệ rất hiếm, vậy nó có làm suy cây không???? Xin thưa là có. Vậy có là lý do tại sao??? Lý do là khi bạn nhổ cây ra khỏi chậu, cái bầu bị bể mà trước đó bạn lại không xả tàng. Cái bầu bể nếu xả tàng chỉ còn nhánh không thì chẳng ảnh hưởng gì.

Nói rõ như thế để các bạn lưu ý là khi thay chậu thêm chất trồng chúng ta nên thực hiện vào giai đoạn sau tết và xả tàng toàn bộ cây mai nha. Còn rũi ro nào có thể xảy ra??? Xin thưa là gần như không. Nhưng nếu bạn muốn giữ lại cái chậu cũ vì nó có 1 ý nghĩa nào đó thì sau??? Hay một trường hợp nào đó mà chúng ta buộc phải thay chất trồng thì chúng ta làm như thế nào cho an toàn???

Mình xin tư vấn như sau: đầu tiên chúng ta phải xả toàn bộ tàng lá đi, và không nên làm khi cây đang ra đọt đồng loạt, sau đó bạn phải lượng sức cái bầu đất cần mấy người mới có thể nhất ra, nhất ra nhẹ nhàng, dùng dao bén ngọt bỏ 1/4 R (R là bán kính chậu) bầu đất tính từ phía ngoài vào bỏ đi, sau đó làm giống như thêm chất trồng bên trên, nếu thay vào giai đoạn nắng gắt thì phải che lưới lan cho nó ít nhất 5 ngày cho nó ổn định mới tháo lưới nhe. Hiển nhiên chất trồng bạn thay trước đó phải chuẩn bị trước nha. ( mới có 1 việc thôi mà dài dữ rồi).

Vấn đề thứ 2: thường rất nhiều anh em mới chơi cây chỉ mong muốn cây mình phát triển khoẻ mạnh. Do tâm lý nôn nóng nên anh em chăm sóc phân bón quá nhiều mà không hiểu. Mà cụ thể nhất là phân hoá học. Có một chú, rất mê mai, giai đoạn đầu chú mới mua về, thấy vườn tôi xanh tốt, chú ra chợ mua npk về bỏ. 

Vườn khoảng 10 cây mà chú mua 2kg npk bỏ cho 10 cây, thấy npk quá rẽ, mua vài ký chẳng có mấy đồng, tranh thủ bỏ cho nó phát triển mạnh, ai dè 1 ngày sau đó cháy lá, rụng lá,.. thật ra rất muốn khuyên các bạn cái ngưỡng chịu phân tối đa kg bị hư cây nhưng khó, vì chất trồng khác nhau có ngưỡng khác nhau, và cây lớn nhỏ, chậu lớn nhỏ cũng ảnh hưởng.

Trừ mai bon sau và những cây mai tại chợ tết vài trăm ngàn một cây mai miền tây thì dưới 50gam là an toàn. Nhưng vườn mình chỉ sử dụng 20 gam thôi. Còn ure và kali đơn thì các bạn hạn chế dùng vì rất dễ quá liều. Nên không dám khuyến cáo sử dụng nha.

Vấn đề thứ 3 - bỏ bê: cây cũng như thú cưng, bỏ bê là chết đó nha. Có anh bạn, đi du lịch chơi, sau 5 ngày về cây gầy như củi, da teo tóp, lá gần như mất dịp lục,... cây suy, nếu không chết thì bệnh cũng xuất hiện. Chăm sau đó đuối luôn.

Đó chỉ là 1 trường hợp trong hàng tá trường hợp bỏ bê. Bỏ bê thuốc sâu. Có những giai đoạn bạn bỏ bê thuốc sâu không đến nổi, nhưng giai đoạn cây chuẩn bị phóng tược non mà bỏ bê làm bọ trĩ hoạt động, lá quắn teo, làm đọt ra yếu, lá không đảm đương nhiệm vụ, và thêm lần như thế xin thưa cây đó suy luôn. Rồi không xịt thuốc bệnh trước giai đoạn mưa dầm và sau giai đoạn mưa dầm cũng làm cây bệnh, suy cây.

Vấn đề thứ 4: không hiểu cách chăm sóc. Rõ ràng nhất là không hiểu về nước tưới. Cây sau xả tàng xịt nước cho cố vào rồi sau đó lên mạng hỏi sau tược non phóng ra lá biến dạng? Sau lá cây lại có màu ngộ,.. giai đoạn bộ tàng cây đủ, lượng nước 1 ngày rất lớn, đôi khi mưa nhỏ bộ tàng che hết không đủ nước vào gốc cứ ngẫm mưa đã đủ, lại sai,.... và hàng loạt vấn đề về nước tưới.

Cái này nên để ban quản lý chuyên mục làm hẳn 1 chuyên mục để nói về hiểu thế nào là tưới nước đúng cách đi. Vì cái này có người bảo 90% thành công về chăm sóc cây đó. 1 vấn đề hay thế mà thấy ít người mổ sẽ quá. Nếu mổ sâu vào vấn đề này bạn có thể thấy nhiều cái mà nhà vườn gọi là bí quyết của họ đấy.

Kể lại cho các bạn nghe 1 câu chuyện mà tôi đã viết trước đây. Gần nhà có ông già (xin lỗi nhắc đến người quá cố vì ông đã mất). Tôi ghé gặp ông và hỏi ông làm sao mà năm rồi cả sài gòn chẳng mấy cây mai nở, trong khi mấy cây mai trước nhà ông nở rực rỡ đến thế? Ông nhìn tôi cười và bảo rằng: điều khiển nước thôi con ơi. 

Tôi hỏi ông là điều khiển nước là như thế nào? Ông chỉ cười ma hong nói gì. Hiện nay, ông đã mất được chắc cũng 5 năm mà đến giờ tui cũng còn mập mờ liệu bây giờ mình hiểu điều khiển nước có đúng như ý của ông hong.

Gần 2 tiếng viết bài. Đuối. Vấn đề còn nữa, nhưng tôi thấy tạm ổn rồi.

Bài viết thể hiện quan điểm của bạn Ng.T. Nguyện gửi về diễn đàn hoamaixunau.